O co chodzi z tym EV

W fotografii jednym z kluczowych elementów, które wpływają na ostateczny efekt zdjęcia, jest ekspozycja. Aby uzyskać odpowiednią ekspozycję, musisz zrozumieć, jak współdziałają ze sobą trzy podstawowe elementy ekspozycji: przysłona (f), czas naświetlania (czas ekspozycji) i czułość ISO.

Zmieniając każdy z tych parametrów, wpływasz na ilość światła, które pada na matrycę aparatu, a tym samym na jasność zdjęcia. Jednostka EV (Exposure Value) jest tym, co łączy te trzy elementy i sprawia, że zmiana jednej z nich w prosty sposób wpływa na całą ekspozycję.

W tym artykule wyjaśnimy, czym dokładnie jest jednostka EV, dlaczego jedna działka przysłony jest równoważna jednej działce ISO lub czasu ekspozycji i jak można wykorzystać to w praktyce, aby ułatwić pracę fotograficzną.

1. Czym jest jednostka EV?

EV, czyli jednostka ekspozycji (Exposure Value), to miara ilości światła, która pada na matrycę aparatu, w zależności od trzech głównych parametrów ekspozycji: przysłony, czasu ekspozycji oraz ISO. Jednostka EV określa, jak jasne lub ciemne będzie zdjęcie przy danej kombinacji ustawień. Dzięki tej jednostce możemy łatwo porównywać różne ustawienia, które prowadzą do tej samej ekspozycji, co ułatwia pracę fotograficzną.

Na przykład, zmieniając przysłonę, czas naświetlania lub ISO, możemy zmieniać ekspozycję, ale zmieniając jeden parametr o jedną działkę, zmieniamy wartość EV o jedną jednostkę. To oznacza, że zmieniając jeden z tych trzech parametrów o jedno „kliknięcie” (np. przysłony), uzyskujemy efekt w postaci podwojenia lub zmniejszenia ilości światła padającego na matrycę o połowę lub dwukrotnie, w zależności od kierunku zmiany.

2. Dlaczego 1 działka przysłony, 1 działka ISO i 1 działka czasu ekspozycji to to samo w ekspozycji?

W fotografii każdy z parametrów (przysłona, czas ekspozycji, ISO) wpływa na ilość światła docierającego do matrycy w sposób matematycznie proporcjonalny, dzięki czemu zmiana jednej z tych wartości o jedną działkę ma identyczny wpływ na ekspozycję, co zmiana którejkolwiek z pozostałych dwóch. Oto, jak to działa:

Zmiana przysłony (f): Każde otwarcie przysłony o jeden krok (np. z f/2.8 do f/4) skutkuje podwojeniem lub zmniejszeniem ilości światła wpadającego do aparatu. Każda zmiana przysłony o jeden krok zmienia ilość światła o jedną jednostkę EV (czyli podwaja lub zmniejsza ilość światła).
Zmiana czasu ekspozycji (czas naświetlania): Zmiana czasu ekspozycji, np. z 1/250 sekundy na 1/500 sekundy (krótszy czas), skutkuje zmniejszeniem ilości światła padającego na matrycę o połowę, co także odpowiada zmianie o jedną jednostkę EV.
Zmiana ISO: Zwiększenie wartości ISO (np. z 100 do 200) powoduje, że matryca staje się bardziej czuła na światło, a co za tym idzie – zdjęcie będzie jaśniejsze. Zmiana ISO o jeden krok również skutkuje podwojeniem lub zmniejszeniem ilości światła, w tym przypadku również o jedną jednostkę EV.

3. Dlaczego to tak bardzo ułatwia pracę?

Zrozumienie, że zmiana o jedną działkę w przysłonie, ISO lub czasie ekspozycji ma równy wpływ na ekspozycję, to bardzo praktyczna koncepcja w fotografii. Dzięki temu fotograficy mogą łatwo eksperymentować i dostosowywać parametry, mając pewność, że każda zmiana o jeden krok będzie miała ten sam wpływ na końcowy efekt – ilość światła padającego na matrycę. To z kolei pozwala na:

Precyzyjną kontrolę nad ekspozycją: Zamiast zgadywać, jakie ustawienie będzie miało odpowiednią ekspozycję, możemy po prostu zmieniać jeden z parametrów o określoną wartość (np. jedno „kliknięcie”) i obserwować, jak to wpływa na efekt. Dzięki EV mamy pewność, że zmiana o jedną działkę w każdym z parametrów daje nam ten sam efekt w kwestii jasności zdjęcia.
Łatwiejsze balansowanie ustawień: Jeśli na przykład decydujesz się na zmianę przysłony, aby uzyskać większą głębię ostrości, ale zauważysz, że zdjęcie staje się zbyt ciemne, wystarczy zmniejszyć czas ekspozycji lub podnieść ISO o jedną działkę, aby przywrócić właściwą ekspozycję.
Błyskawiczne dostosowanie do warunków oświetleniowych: W dynamicznych warunkach, takich jak fotografowanie w ruchu, zmiana parametrów o jedną działkę pozwala na szybkie i precyzyjne dostosowanie ekspozycji bez konieczności angażowania się w skomplikowane obliczenia. Zrozumienie tej zasady pozwala na szybsze podejmowanie decyzji na sesjach zdjęciowych.

4. Jak stosować EV w praktyce?

Zrozumienie i stosowanie jednostki EV w praktyce pozwala na bardzo efektywne zarządzanie ekspozycją. Oto kilka przykładów, jak to wykorzystać:

Balansowanie przysłony, czasu ekspozycji i ISO: Załóżmy, że chcesz uzyskać efekt rozmytego tła w portrecie. Ustawiasz szeroką przysłonę (np. f/1.4), ale zdjęcie jest za jasne. Zmniejsz czas ekspozycji (np. z 1/250 sekundy do 1/500 sekundy) lub zmniejsz ISO o jedną działkę, aby dostosować jasność bez utraty efektu bokeh.
Szybkie zmiany w trudnych warunkach: W przypadku fotografowania w zmieniających się warunkach oświetleniowych (np. w trakcie sesji plenerowej), łatwo możesz dostosować ekspozycję do nowych warunków. Jeśli zmienia się światło, wystarczy zmienić jeden z parametrów o jedną działkę, aby dostosować ekspozycję i uniknąć zbyt ciemnych lub prześwietlonych zdjęć.
Stabilność ekspozycji przy zmieniających się warunkach: Pracując z obiektywami o różnych wartościach przysłony, czasami trzeba dostosować pozostałe parametry, aby zachować odpowiednią ekspozycję. Wiedza o tym, że zmiana o jedno „kliknięcie” w przysłonie, czasie ekspozycji lub ISO jest równoważna, daje Ci pełną kontrolę nad ostatecznym efektem.

Podsumowanie

Zrozumienie jednostki EV oraz faktu, że jedna działka przysłony, ISO czy czasu ekspozycji wpływa na ekspozycję w ten sam sposób, jest kluczowe dla każdego fotografa. Dzięki tej wiedzy możesz szybko dostosowywać parametry aparatu, uzyskując idealną ekspozycję w różnych warunkach oświetleniowych.

Jeśli chcesz bardziej zgłębić tajniki ekspozycji i innych technik fotograficznych, zapraszamy na nasze warsztaty fotograficzne, które pomogą Ci rozwijać umiejętności i lepiej zrozumieć, jak w pełni wykorzystać potencjał Twojego aparatu.
Link do warsztatów indywidualnych z podstaw fotografii – link